Bir sanat formunun nesilleri, hatta çağları aştığını ve bu uzun yolculuk boyunca gelişmeye devam ettiğini görmek nadir bir şeydir. Tarih boyunca yüzyıllara meydan okuyan pek çok sanat formu bu şansa sahip olamadılar. Pek çoğu unutulup giderek yerlerini farklı formlara bırakırken bir kısmı da bambaşka şeylere dönüştüler.
Anadolu kilim dokumacılığı, çağlar boyunca varlığını sürdüren, unutulmanın eşiğine gelen ve çağın şartlarına ayak uydurarak kendini yeniden icat eden sanat dallarından biri. Geçmişte birçok tarihi şahsiyetin gururu ve sevinci olan ve bugün de evlerimizi süsleyen Anadolu kilimleri zanaatkarlık tarihinde gerçekten özel bir yere sahip.
Anadolu Kilimlerinin Kökenleri
Anadolu kilim dokuma geleneğinin başladığı tarihi tam olarak belirlemek bir hayli zor. Zira bir kilim içerdiği hassas maddeler sebebiyle, kil ve taş gibi dayanıklı materyallerden elde edilen ev eşyaları ve sanat eserlerine kıyasla daha kısa ömre sahiptir. Bu durum da bize kilim dokuma geleneğimizin kökenleriyle ilgili kesin bilgilere ulaşmamız konusunda engel oluşturur.
Türk boyları Anadolu yarımadasına ayak basmadan çok önce de halı ve kilim dokuma geleneğine sahipti. Ancak Anadolu'ya kalıcı olarak yerleştikten sonra Türk kilim dokuma geleneği tam anlamıyla bir rönesans yaşadı. Birçok milletten insanın yaşadığı, buluştuğu ve ticaret yaptığı bir yer olan Anadolu bu kozmopolit özelliği sayesinde dönemin en önemli kültür merkezlerinden biri haline gelmiştir. Kültürler ve gelenekler iç içe geçerken birçok farklı sanat formu da bu sayede gelişmiştir.
O döneme ait kilim dokuma yöntemleri de bu mozaik yapıdan payını almıştır. Anadolu’da bir araya gelen farklı kültürlere ait teknikler ve motifler, Türk zanaatkarların elinde gelişerek yeni ve köklü bir geleneğe dönüştü. Anadolu kilim dokumacıları kalite, yetenek ve işçilikte dönemin altın standardını belirledi.
Bir Anadolu Geleneği
Anadolu kiliminin tarihi ve maddi değerinin ötesinde kültürel bir önemi vardır. Anadolu kilim dokumacılığı bir zanaatkarlık mirasıdır. Her bir el dokuması parça, yapıldığı bölgeye özgü yetenek ve işçiliğin nesiller boyu birikimini gözler önüne serer. Dünyanın her köşesinde ilgi gören bu zanaat, usta ellerden çıkan her parçayı sahip olması ayrıcalık olan birer arzu nesnesi haline getirdi.
Anadolu'nun dört bir yanından sanatçılar, yerel kaynaklı doğal hammaddeleri alarak eşsiz bir parçaya dönüştürür. Kilim dokumacılığı, doğayı estetik açıdan hoşumuza gidecek şekilde yeniden düzenlemek olarak görülebilir. El dokuması kilimlerin her birini bu kadar özel kılan da doğayla olan bu iş birliğidir.
Geleneksel Anadolu kilim dokumacılığında her malzeme doğaya karşı sorumluluk sahibi yöntemlerle elde edilir. El dokuma kilimlerin yapımında hiçbir sentetik madde kullanılmaz ve malzemelerin tedarik zincirini bu sanatın geliştiği yere kadar takip edebilirsiniz.
El dokuması kilimlerin ana maddesi olan yün, koyun başta olmak üzere yerel hayvanlardan elde edilerek ipliğe dönüştürülür. İplikler onlara benzersiz renklerini vermek için belirli bitki ve sebzelerin karışımlarının kullanıldığı doğal yöntemlerle boyanır. Bu iplikler, mükemmel kilimi veya halıyı oluşturmak için Gördes düğümü tekniği kullanılarak bir tezgahta özenle ve ustalıkla dokunur.
Tüm ürünlerimizde bu geleneksel yöntemlerin modern yorumlarını görebilirsiniz.
Bir Mirasa Sahip Çıkmak
Daha hızlı, daha ucuz üretim yöntemlerinin ortaya çıkmasıyla, birçok el işçiliği yönteminin de önemi azaldı. İnsanlar makul fiyatlara daha fazla satın alma fırsatına sahip oldular. Ucuz hammaddelerden kolayca üretilen ve modası çabuk geçen ürünler, zanaatın yerini aldı. Bu durum ne yazık ki el dokuması kilimlerin sadece niş bir kitle tarafından ilgi görmesine ve birçok kadim sanat formu gibi gerilemesine neden oldu.
Ancak bu eğilim bilinçli tüketicilerin alışveriş alışkanlıklarında yaptıkları değişiklikler sayesinde değişmeye başladı. Sürdürülebilirlik her geçen gün daha önemli bir konu haline geliyor ve insanlar gezegenimiz üzerindeki etkileri hakkında daha fazla düşünüyor. Yavaş moda trendleri artık daha yaygın ve insanlar az ürün satın almaya başladıkça kalitenin değerinin daha çok farkına varıyorlar.
Sürdürülebilirlik hakkında daha fazla bilgi için okuyun: El Yapımı Ürünlerle Daha Sürdürülebilir Bir Yaşam
Bir kilimi üretmenin kesinlikle daha kolay yolları var. Ancak bu bir geleneği yaşatmak ve miraslarına sahip çıkmak isteyen zanaatkarları vazgeçirmek için yeterli değil. Handan Loomworks’te de aynı bilinçle hareket ederek geleneklerimizi korumak için üzerimize düşeni yapıyoruz. Aynı ilkelere bağlı kalarak, seleflerimizin yüzyıllar boyunca yaptığı gibi sanatımıza özen gösteriyoruz. Tutkuyla bağlı olduğumuz işimizin sizin gibi zevk sahibi insanlar tarafından takdir edildiğini görmek de bizleri çok mutlu ediyor.
Comments